O 28 de xuño de 1922 saía do prelo 'Máis alá', o manifesto de Manoel
Antonio e Álvaro Cebreiro que puxo a Galiza a navegar polas marés da vangarda
X.M.P.- Sermos Galiza
 |
| Manoel Antonio, por Tinta de Lura |
O 28 de xuño de 1922 saía do prelo 'Máis Alá', un feixe de páxinas que
Manoel Antonio escribiu como se lle fose a vida nelo. Nesta manifesto, que de
tan mitificado pola crítica e o mundo literario galego corre o risco de ser
desprovisto da profunda carga rebelde que tiña (e ten), foi unha declaración de
principios tan rotunda como afouta e descarada nun momento en que a casa da
escrita en galego aínda estaba a erguer os alicerces. E contra algún deses
alicerces cargou este rianxeiro, nun acto que xerou polémica e malestar nalgúns
ambientes galeguistas da época.
Quizás sen sabelo (que non sen querelo), Manoel Antonio fixo un manifesto
radicalmente independentista. E non polas cargas de profundidade contra os e ás
galegas que escribían en español ou pola referencia á República Galega. Senón
porque tivo a valentía de cargar contra os 'santóns' que escribían no idioma do
país, os seus propios irmáns e irmás na terminoloxía da época. Alguén dixo que
aquelo foi un manifesto libertario e anarquista. Quizás si, coma no fondo,
todos os das vangardas europeas aínda que fosen de correntes ideolóxicas
totalmente contrarias. Mais este manifesto contiña un compromiso non só
radicalmente contestatario e individual (herdeiro do 'Ego sum' do seu poema)
senón tamén co seu País. Unha Galiza que non quería ver presa nos elos de
cadeas de 'paisaxismos', 'ruralismos' e 'tradicionalismos' á que a constrixía
parte da literatura galega feita até entón.
Hai agora 90 anos que o manifesto 'Mais Alá' veu a luz. "Con este
texto, o poeta rianxeiro accedeu á existencia literaria e creou unhas
condicións propicias para a súa visibilidade intelectual. Unha visibilidade que
se fundamenta nun compromiso co seu pobo, coa súa Terra e coa súa lingua e nun
reto estético que o obriga a ir máis alá dos espazos habitados, a conquistar
novos horizontes", explican desde a Real Academia Galega, institución da
que forma parte a persoa que mellor coñece obra e vida do rianxeiro, o tamén
rianxeiro (e tamén da parroquia de Asados) Xosé Luis Axeitos.
Pintadas nos baños
Para os cativos que pululabamos por Rianxo a principios dos 80 ('porvisos'
en pantalóns curtos, gheada e seseo, a xogar aos calexóns no Campo de Arriba e
andar ás luras no porto nas noites de verán, e que tiñamos a crenza en que alén
Fincheira e Rinlo non había nada digno de coñecer) Manoel Antonio era un
absoluto descoñecido. Non porque non nolo ensinaran na escola, senón porque de
oir falar del nas aulas non nos imaxinabamos que era un dos nosos, descoñecíamos,
pois, totalmente o que verdadeiramente era. Por iso foi tan importante aquela
pintada no baño da taberna da Chucha que descubrimos con apenas 15 anos e que
non soubemos interpretar ata moitos anos despois: "Amamos a Ulrike
Meinhoff e o 'Máis Alá".
The Stranglers, en plena vaga do punk británico, cantaban
aquelo de 'No more heroes', Básicamente, o que Manoel Antonio reivindicou, en
nome de liberdade creativa e da súa radical aposta como galego, décadas antes
no 'Máis Alá'.
Ningún comentario:
Publicar un comentario