domingo, 20 de outubro de 2013

Identificado o corpo dun galego asasinado pola ditadura arxentina


Trátase de Manuel Ramón Souto Lestón, oriúndo da Costa da Morte, militante marxista e desaparecido en 1976. A súa nai Carmen, xa morta, e a súa filla Alejandra, levaban anos agardando recuperar os seus restos. GC reconstrúe a súa historia
Por Galicia Confidencial | Bos Aires | 01/10/2013

Manuel Ramón Souto Lestón. Ese é o nome do segundo galego identificado en Arxentina como vítima da ditadura militar que gobernou ese país desde 1976 ata 1983. Canda a el foi tamén identificada a asturiana Antonia Margarita Fernández García.
Foi o Equipo Argentino de Antropología Forense o que identificou a estes emigrantes. O feito foi anunciado este martes durante un acto organizado na embaixada de España en Bos Aires para conmemorar o 'Día del Español Desaparecido en Argentina'.
O recoñecemento dos seus restos foi posible porque as familias de ambos os dous entregaran mostras ao banco nacional de datos xenéticos, co que traballa o Equipo Arxentino de Antropoloxía Forense, envorcado desde a súa creación na identificación de vítimas da ditadura.
Quen era Manuel Ramón Souto Lestón?
Naceu na parroquia de Cee, provincia da Coruña o 30 de xaneiro de 1946. Fillo de Carmen Leston Branco e de Manuel Souto Moreira. Chegou a Arxentina coa súa nai en 1959. Instaláronse no Partido de Avellaneda, provincia de Buenos Aires. Manuel comezou a traballar como obreiro chapista da fábrica  Peugeot de Florencio Varela, preto de Avellaneda. Empezou a militar no PRT onde coñeceu a Marta Susana Caro con quen formou parella, de cuxa unión naceu unha filla. En decembro de 1975 participou do asalto ao cuartel de Monte Chingolo, ao sur do Gran Bos Aires, do que saíu ileso. En maio de 1976 secuestraron do seu domicilio á súa muller, cando a súa filla tiña dous meses de idade. O 13 de xuño do mesmo ano, Manuel foi detido xunto a un matrimonio amigo no domicilio destes en Lombas de Zamora por un grupo de sete individuos que se identificaron como policías. A súa nai presentou hábeas corpus e realizou incansables xestións con resultado negativo. Nunca se soubo o seu paradoiro...ata hoxe
No porto de Riachuelo, na cidade de Bos Aires, un local da agrupación de obreiros portuarios leva o nome de Manuel Ramón Souto Leston.
Ademais, Manuel figura na querela presentada o 18 de xullo de 2006 pola Federación de Sociedades Galegas acompañada da Confederación Intersindical Galega ante o Xulgado Federal Nº 3 da cidade de Bos Aires para involucrar a civís e militares pola desaparición de doce cidadáns galegos durante a ditadura arxentina dentro da área do Primeiro Corpo de exército.
A historia dun idealista en terras arxentinas
Manuel Ramón Souto Leston foi un militante de esquerdas que apostou a súa vida á loita de clases. Hai uns anos, Lois Pérez Leira e Monica Lazaro Jodar reconstruían a súa historia: 
Manuel Souto Leston naceu na parroquia de Cee, provincia da Coruña, o 30 de xaneiro de 1946. A súa nai, Carmen Leston Branco, era natural de Cabalerisa, parroquia de Toba, e o seu pai, Manuel Souto Moreira, de ocupación mariñeiro nacera en Camariñas, preto de Finisterre, ambos na Coruña. Era neto por vía paterna de José Souto Rei e Dores Moreira Camiño e por vía materna de José Leston e Concepción Branco Durán.
En 1959, sendo Manuel un adolescente, emigrou coa súa nai a Arxentina, seguindo os pasos do pai que se radicou neste país varios anos antes. Tamén vivía alí Concepción, a súa avoa materna.
Posteriormente os pais de Manuel separáronse e o mozo foi educado pola súa nai con grandes sacrificios. En Buenos Aires viviron primeiro nunha pensión e despois que Carmen logrou reunir algúns aforros, levantaron unha pequena vivenda na parte traseira da casa de Concepción en Vila Domínico, Partido de Avellaneda.
Manuel cursou os seus estudos primarios nunha escola de Avellaneda e a secundaria nun colexio técnico do mesmo lugar.
A principios dos ´70 coñece a Marta Susana Caro, unha moza oriúnda de Tucumán que chegara a Buenos Aires aos 9 anos xunto á súa nai e irmáns. Susana vivía en Florencio Varela, preto de Avellaneda e traballaba na fábrica Alpargatas. Antes fora empregada doméstica e como os donos da casa onde traballaba tiñan ideas socialistas achegárona á filosofía marxista e ao interese pola loita de clases.
Pola súa banda Manuel ingresou como obreiro chapista na fábrica Peugeot de Florencio Varela e comezou a militar no PRT (Partido Revolucionario dos Traballadores).
O PRT era de base marxista leninista, foi creado en 1965 produto da fusión entre o F.R.I.P. (Fronte Revolucionaria Indoamericano Popular) e o P.Ou. (Palabra Obreira), e contaba co apoio dos obreiros do azucre de Tucumán, peóns e campesiños do noroeste arxentino, intelectuais da pequena burguesía e estudantes. O seu principal dirixente foi Mario Roberto Santucho, santiagueño proveniente dunha familia de orixe nacionalista que se opuña ao imperialismo de EE.UU. Santucho viuse influenciado pola Revolución Cubana e quería fundar un partido revolucionario da clase obreira. O seu obxectivo era construír un partido revolucionario, desenvolvelo entre as masas para, logo, coa participación destas, iniciar a loita armada. Para iso creouse en 1970 o ERP (Exército Revolucionario do Pobo), brazo armado da organización.
Desde o golpe de estado de 1955, onde se derrocou ao goberno de Perón, impulsouse unha política económica social con plans que facilitaron o proceso de concentración monopólica; con ese obxectivo se proscribió ás forzas que representaban á clase obreira e os sectores populares, facilitouse a penetración de capitais transnacionais e se implementó unha política de redución do mercado interno con importantes caídas do poder adquisitivo dos traballadores. Moitos grupos políticos progresistas e sobre todo os mozos que non lograban inserción laboral nin estudantil na sociedade en crise nin tiñan referentes políticos dos novos sectores sociais xurdidos do desenvolvemento capitalista na súa etapa de monopolio (clase obreira da gran industria e clase media en proceso de pauperización) viron no PRT a posibilidade de que as masas accedesen ao poder.
Manuel e Marta  eran mozos conmocionados polo triunfo da Revolución Cubana que tiñan ideais, sentido de compromiso social e albiscaban o futuro próximo e vitorioso. Ambos se coñecen militando no PRT, namóranse e deciden irse a vivir xuntos. Con ese fin alugan unha casa en Florencio Varela.
A maior batalla da loita de clases en Arxentina
Na súa traxectoria dentro do PRT, Manuel participou no frustrado asalto ao cuartel de Monte Chingolo, no sur do Gran Buenos Aires.
O 23 de decembro de 1975, 200 integrantes do PRT-ERP tentaron copar o Batallón de Arsenais 601 da localidade de Monte Chingolo. Nesta contenda, considerada a maior batalla da loita de clases en Arxentina, enfrontáronse a gran burguesía nativa coas súas institucións de poder: o sistema parlamentario, a xerarquía da igrexa e as forzas armadas e policiais, e o pobo arxentino: a clase obreira, o campesinado pobre, os estudantes e intelectuais revolucionarios, a clase media urbana e rural, quen tamén construíran as súas propias organizacións: as formacións políticas revolucionarias, o sindicalismo clasista, as coordinadoras de gremios en loita, as ligas agrarias, o movemento de sacerdotes do terceiro mundo e as forzas armadas da revolución, en particular o PRT, dirección política e militar de ERP. A organización fora infiltrada polos servizos de intelixencia, o exército coñecía o operativo e preparouse para repeler o ataque, o que se converteu na maior operación militar urbana contra forzas insurxentes, que sufriron preto de 85 mortos nun só día, o que marcou o final do accionar armado do ERP, decimado xa nos montes tucumanos polo Exército. Os dirixentes do PRT coñecían os plans golpistas das Forzas Armadas  e o principal obxectivo político que impulsou o ataque era dificultar e atrasar estes plans. Eles pensaban que unha acción revolucionaria de tamaña envergadura, se resultaba exitosa, obrigaría aos militares a demorar  os plans golpistas e podería alentar a mobilización de masas para dificultar os proxectos inimigos.
Cinco días antes, o 18 de decembro, un intento de golpe de estado comandado pola Forza Aérea tentou derrocar ao goberno do entón presidente María Ronsel Martínez de Perón. Os sublevados obedecían ao brigadier Jesús Orlando Capellini e deixaron en claro que desde a súa óptica o proceso político do país estaba esgotado, que descoñecían ás autoridades que dirixían o Goberno nacional e esixían que o comandante do Exército asumise en nome das Forzas Armadas o Goberno. Os golpistas non recibiron o apoio da Armada e o Exército, que se mantiveron á marxe, pois consideraban que aínda non chegara a hora, decisión que botarían pola borda tres meses despois, o 24 de marzo de 1976. A débil reacción do sindicalismo e a indiferenza con que a cidadanía seguiu o levantamento militar tranquilizaron aos futuros golpistas: o ensaio xeral do 24 de marzo fora perfecto.
Manuel e Marta desaparecen deixando orfa á súa filla de dous meses
Alejandra, a única  filla de Manuel e Marta, relata parte do que ocorreu coa súa familia; son datos que lle foron transmitindo aos poucos a súa avoa Carmen e a súa tía
Rosa, irmá da súa nai, pois ela era moi pequena cando a arrincaron dos brazos maternos e unha veciña fíxose cargo de levala á casa da súa tía e contar o sucedido. "Cando a miña nai foi secuestrada o 1º de maio de 1976 eu tiña dous meses de idade, ese día non só levaron a mamá, tamén roubaron todos os mobles e pertenzas dos meus pais e non conformes con iso prenderon lume á casa. A miña avoíña tivo que afrontar co seu escaso soldo os prexuízos ocasionados porque era garante do aluguer da vivenda", explica con voz crebada.
"A miña avoa contoume que despois que secuestraron a mamá, papá vivía escondid,o un día aquí outro alá. Ela rogoulle que se fose a España, que se salvase, pero el non quixo. Por todo o que lin acerca dos militantes, todos apostaron á súa loita e xogáronse a vida, era un soño que crían que se podía cumprir". E agrega: "Sei que o meu pai participou no asalto ao cuartel de Monte Chingolo, a miña mamá non porque estaba embarazada. Nese momento el salvouse de morrer porque arrastrándose chegou até unha vila de emerxencia próxima na que estivo refuxiado ata que pasou o perigo".
Alejandra conta o que sabe acerca da desaparición de Manuel. "Papá sabía que o estaban buscando e o 13 de xuño de 1976 estaba cun matrimonio amigo, Juan Carlos Almada e Isabela Raquel Shultz no domicilio destes en Lombas de Zamora, provincia de Buenos Aires. Ás cinco da mañá un grupo de sete homes que se identifican como policías entraron á casa, maniataron a todos os presentes e leváronos cos ollos vendados. A partir do secuestro, a miña avoa Carmen fixo a denuncia, presentou hábeas corpus, realizou innumerables xestións ante diferentes organismos do Estado, deambulou por comisarías e hospitais e pediu axuda ao Consulado español. Todo foi inútil, non conseguiu saber o seu paradoiro, ninguén o viu en ningún centro de detención e nunca volveu saber del".
O caso de Manuel Ramón Souto Leston aparece no libro ´Nunca Máis´ , obra publicada en 1984 logo do retorno da democracia, que recompila as denuncias de secuestros e desaparicións ocorridas durante o goberno de facto.
"Nunca puiden ler ese libro porque me causa moita dor. En canto á miña avoa, morreu no 2004, xa era moi anciá e non podía camiñar, creo que a pena a venceu". Por último Alejandra deixa unha reflexión que en realidade é a única reparación posible para os miles de cidadáns asasinados: "O único que desexamos os familiares das vítimas deste xenocidio é que os asasinos sexan xulgados e  encarcerados como presos comúns e non que gocen de arrestos domiciliarios".
Ficha de desaparecido
Apelidos e Nome: Souto Leston, Manuel Ramón
Data de nacemento: 30-01-46
Caderno de Enrolamiento Nacional: 5.769.751
Lugar: Parroquia de Cee, provincia da Coruña
Nai: Leston Branco, Carmen
Pai: Souto Moreira, Manuel
Avoa Materna: Blanco Durán, Concepción
Avó Materno: Leston, José
Avoa Paterna: Moreira Camiño, Dores
Avó Paterno: Souto Rei, José
Esposa: Caro, Marta Susana
Filla: Alejandra
Concorreu á Escola Primaria: Escola estatal de Avellaneda (descoñécese nome).
Concorreu á Escola Secundaria: Colexio técnico de Avellaneda
Último Lugar de Traballo: Fábrica Peugeot de Florencio Varela, provincia de Buenos Aires.
Data e Lugar da súa detención e desaparición: 13-06-76 en Calle Islandia 26 de Lombas de Zamora, provincia de Bos Aires.
Outros datos biográficos:
Observacións: O nome de Manuel Souto Leston aparece na querela presentada no Xulgado Federal Nº 3 da cidade de Buenos Aires pola Federación de Sociedades Galegas acompañada pola Confederación Intersindical Galega o 18 de xullo de 2006 para imputar a civís e militares pola desaparición de doce cidadáns galegos no ámbito do I Corpo de Exército durante o período 1976-1983.
Logo da identificación do corpo de Ramón, Nova Esquerda Galega pídelle ao goberno español e ao seu xefe de Estado que "se desculpen publicamente cos familiares das vítimas" por entrevistarse co ditador Videla "sabendo que na embaixada española había centenares de denuncias de secuestros". Tamén pide que se dean a coñecer os arquivos da embaixada española na arxentina coas denuncias das familias e que se aplique a Lei 29/2011, do 22 de setembro do 2011, de Recoñecemento e Protección Integral ás Vítimas do Terrorismo, para as familias galegas e españolas que foron vítimas do terrorismo de Estado na Arxentina

Ningún comentario:

Publicar un comentario