Escrito por Martiño Suárez
Albert Richter tíñao todo para ser un ídolo de masas na
Alemaña nazi. Lucía alto, ben parecido, gastaba un deses espectaculares cortes
de pelo da época e miraba cos ollos entre xélidos e tranquilos dun Ed Harris
dos anos trinta. Era, ademais, de extracción modesta, simpático coa xente e
fixera fortuna destacándose no ciclismo en pista, moi popular na época.
Resultaba perfecto para que a propaganda fascista, tan amiga dos deportistas de
éxito, se apropiase da súa figura para maior gloria do réxime.
Só había un
problema: a Richter dábanlle bastante noxo os nazis e era cabezón coma poucos.
O 'canón de Ehrenfeld', en referencia ao barrio de Colonia no que nacera en
1912, fixérase profesional en 1933, xusto o ano no que Hitler subiu ao poder.
Conseguírao grazas a unhas formidables dotes como sprinter e, tamén, á axuda do
seu adestrador, o ex corredor xudeu Ernst Berliner. Nos primeiros anos de
ditadura parda a Richter non lle foi demasiado mal, pois andaba dedicado a
correr -e gañar en moitas ocasións- carreiras por todo o continente; a partir
de 1934 a Berliner prohibíuselle adestrar en territorio alemán, pero ao campión
importáballe pouco que os visen xuntos en calquera outro país.
Pese ás
presións do réxime para gañalo para a causa, deu ben cedo mostra de ser duro de
roer. Hai unha fantástica foto súa, gañador do Campionato de Alemaña de 1934,
rodeado de homes exultantes facendo o saúdo romano, entre eles un SA barrigudo
e ameazante. Richter é o único da imaxe que non levanta o brazo; é máis, a súa
man dereita agárrase á perna ben aberta e ben visible, protestando por omisión.
Tamén se pode apreciar na instantánea que non leva o uniforme oficial da nova
era, coa omnipresente esvástica cosida ao peito: Richter prefería reutilizar os
de temporadas pasadas, coa aguia imperial, antes que levar a insignia nazi.
Mentres foi
gañando, foi zafando, porque se algo tiñan os nazis era talento para aproveitárense
das virtudes e das debilidades dos demais. Pero as cousas foron poñéndoselle
difíciles a medida que os soños de expansión de Hitler se facían patentes. En
1938 tivo que dobregarse e levar, por fin, a camiseta coa cruz gamada e mesmo
se lle viu saudar coa man en alto nalgún campionato. Non xulguen: o medo é
libre. Ese mesmo ano, o adestrador fuxiu no último momento da deportación a un
campo de concentración e exiliouse en Holanda; Richter non deixou, así e todo, de
amosarse xunto del en competicións internacionais.
Invadida
Polonia no 1939, ao campión de Colonia déronlle a opción de converterse en espía,
aproveitando a súa axenda internacional, ou marchar á fronte de combate.
Negouse a calquera das dúas cousas, e en decembro, despois de gañar o Gran
Premio de Berlín, fuxiu de Alemaña levando consigo unha bici, uns esquís e un
maletín con cartos para un amigo xudeu. En Ano Vello detivérono na fronteira
con Suiza e o 3 de xaneiro declarárono morto por "suicidio por aforcamento",
segundo os nazis da vergoña que lle dera ser atrapado colaborando con traidores
xudeus. Non lle deixaron ver a ninguén o cadáver.
A
filla de Berliner conta no documental O campión que dixo non, de Michel
Viotte, que despois da guerra o pai, establecido xa nos Estados Unidos, volveu á
Colonia da posguerra para tentar saber da morte do seu discípulo e, de paso,
descubrir o traidor que avisara á policía de fronteiras. O adestrador non
logrou moito máis que comprobar a sorpresa dos antigos compañeiros de profesión
ao ver que el, un xudeu, sobrevivira á máquina de matar hitleriana.
Ningún comentario:
Publicar un comentario