"Isto non cambia só"

Cumpre 50 anos "cerca de rematar o traballo de acabar coa pena de morte" ·· Advirte de que as revoltas en África "poden ser o gran salto ou o retroceso dos dereitos humanos"

REDACCIÓN . SANTIAGO

"O mundo pode cambiar, pero non vai cambiar só" é a lema da nova campaña de Amnistía Internacional (AI) que presentou onte con motivo do seu 50 aniversario, e coa que quere facer un chamamento á cidadanía para que apoie a defensa dos dereitos humanos, xusto en plena revolta pacífica do 15-M, o día que as acampadas de Barcelonas recibiron a represión policial "que vixiarán de preto".

Un camiño pedregoso, pero con éxitos. O director de Amnistía Internacional (AI) en España, Esteban Beltrán, afirmou que están "cerca" de terminar o traballo que empezaron hai cincuenta anos ao redor da abolición da pena de morte en todo o mundo. Nun acto con motivo do cincuenta aniversario da organización, Beltrán sinalou vivíronse "luces e sombras", con todo, recoñece que se avanzou no desenvolvemento dos dereitos humanos. Así, concretou que, mentres en 1977 só 16 países aboliran a pena de morte para todos os delitos, na actualidade 139 países renunciaron á aplicación da pena capital. "A pena de morte é xa unha pena en extinción", apostilou. Pola súa banda, o presidente desta ONG en España, Alfonso López Borgoñoz, declarou que cincuenta anos de activismo ensináronlles que "o mundo pode cambiar, pero que non vai cambiar só". Neste sentido, sinalou que "cando as persoas correntes únense nunha acción común, pódense enfrontar ás inxustizas e lograr cousas extraordinarias. O activismo é unha forza poderosa para o cambio, como o demostran os valentes manifestantes na primavera árabe", engadiu. Neste punto, Beltrán incidiu ó entender que as revoltas do norte de África "poden ser o gran salto ou o gran retroceso dos dereitos humanos. Se segue a revolución pacífica podería producirse un cambio nos dereitos humanos como non se viu desde a caída do pano de aceiro", indicou Beltrán, á vez que instaba as democracias occidentais a entender que "estabilidade é igual a dereitos humanos e non a gobernos represivos".

Amnistía "tamén cultivou importantes logros" en España, como "contribuír de xeito determinante á abolición da pena de morte en tempo de guerra", a ratificación da Convención contra a Tortura e a protección das mulleres fronte á violencia de xénero, "alertando de que, a pesar dos avances, as vítimas seguen atopando dificultades para conseguir reparación e unha protección non homoxénea ó longo do territorio español". Ademais, con relación ás vítimas do franquismo e a Guerra Civil, Amnistía denunciou os crimes cometidos neste período como crimes de dereito internacional, e "traballou intensamente para que estas vítimas obteñan verdade, xustiza e reparación de acordo coas normas internacionais de dereitos humanos". Para rematar, en 2007, tras anos de campaña de AI xunto con outras organizacións, o Congreso español aprobou a Lei de Comercio de Armas, orientada a evitar a venda de armas a aqueles países onde existe risco de que se usen para cometer violacións de dereitos humanos.

En calquera caso, o presidente de AI en España afirmou "a pesar dos avances, os gobernos incumpriron a súa promesa de facer efectiva a Declaración Universal dos Dereitos Humanos". Desta forma, aseverou que "case dous terzos da Humanidade carece de acceso á xustiza, as violacións de dereitos humanos seguen facendo caer na pobreza a millóns de persoas no mundo e a violencia contra mulleres e nenas é aínda moeda corrente".

Para rematar, presentouse o blog 50 anos, 50 historias (http://blog.es.amnesty.org) para celebrar en Internet o aniversario desta organización que conta con máis de tres millóns de membros.

"O papel do cidadán é clave"

Amnistía celebrou o seu aniversario nun acto no Círculo de Belas Artes, ó que asistiron o presidente e o director da organización en España, Alfonso López e Esteban Beltrán, respectivamente, quen fixeron balance dos logros conseguidos e dos retos de cara ó futuro.

Ao comezo, López e Beltrán brindaron "pola liberdade" xunto á activista brasileira Valdenia Paulino e o poeta español Marcos Ana, quen foi comisario político do Partido Comunista e é o preso político que máis tempo permaneceu nos cárceres franquistas.

O presidente de Amnistía Internacional en España puxo de manifesto até que punto é "imprescindíbel" que os cidadáns do mundo defendan os dereitos humanos, algo "clave", porque "non sempre os gobernos colaboran de forma activa" debido aos "intereses que se meten por medio. Sen dúbida o mundo pode cambiar, pero non vai cambiar só e fai falta que cantos máis cidadáns mellor apoien a defensa dos dereitos humanos", subliñou López.

Beltrán destacou a erradicación da tortura e o feito de que moitos dos xenocidas tivéronse que enfrontar cos tribunais de xustiza, en tanto que celebrou que a liberdade de expresión sexa unha realidade cada vez en máis países.

Case dous terzos da humanidade sen dereitos

Con todo, Beltrán recordou que na actualidade case dous terzos da humanidade non ten a posibilidade de que os seus dereitos lle sexan recoñecidos e as violacións destes continúan sendo un gran desafío.

Así, indicou que Amnistía Internacional ten como retos o conseguir que todos os cidadáns teñan acceso a algo tan básico como a saúde, a vivenda ou a educación ou polo menos que poidan defender o seu dereito a telos. Beltrán subliñou que loitarán contra as empresas que cometen "abusos" en países pobres co fin de extraer recursos naturais e lucrarse, como ocorre no Delta do río Níxer, e pola defensa dos dereitos das mulleres e as nenas e evitar a discriminación e a violencia que estas sofren.

O acto contou cos testemuños de Marcos Ana e de Valdenia Paulino, quen contaron a súa historia persoal e agradeceron a Amnistía Internacional a súa axuda. En concreto, o poeta relatou os seus 23 anos de cativerio en cárceres durante o franquismo e como foi condenado á morte dúas veces, aínda que, tras a intervención de AI foi liberado e puido contarlle ó mundo a súa experiencia. Marcos Ana tamén instou a cidadanía para implicarse na defensa dos dereitos humanos porque "calquera conflito por moi afastado que sexa pode incendiar a nosa casa": "hoxe vivimos todos nun pano", sinalou. Pola súa banda, Valdenia Paulino comentou que tivo que fuxir do seu país polas ameazas que recibía como represalia ás súas denuncias continuas do trato da Policía cara ás mulleres e nenas nas favelas, a quen violaban de forma reiterada e traficaban con elas para que exercesen a prostitución.

Brasil é "homófobo, racista e sexista"

Paulino asegurou que a pesar da imaxe que ten Brasil de país "alegre", é "homófobo, racista e sexista", e destacou que ante a próxima celebración en 2016 dos Xogos Olímpicos en Río de Xaneiro, se están vulnerando os dereitos humanos da xente pobre, a quen están botando das súas favelas.