Moitos galegos da diáspora só están en Galicia os 13 días que lles paga a Xunta nunha residencia; ou os seus familiares morreron, ou se negan a acollelos aquí
Mario Beramendi- La Voz- 7/11/2009
Detrás do programa de reencontros que desde fai anos financia a Xunta para o retorno de emigrantes escóndese unha dura realidade, que de cando en cando ten a atención que merece. A metade dos galegos que regresan ven obrigados a volver a Sudamérica só dúas semanas logo de pisar a terra que deixaron sendo nenos. Na residencia de tempo libre do Carballiño -construída en tempos de Franco e agora con titularidade do Goberno galego- atópanse agora 131 emigrantes, que aterraron en Galicia o martes. Concluída esta estancia, algúns poderán quedar 15, 30 ou 60 días máis coas súas familias, pero outros deberán volver: ou os seus parentes xa morreron ou os que quedan non queren facerse cargo deles.
«É como a cara e a cruz: este programa ten unha lectura entrañable, con historias preciosas, e outros casos moi tristes, de xente que non ve o que esperaba atoparse e ata se topa con certo rexeitamento familiar», precisa Marina Ferreiro, directora da residencia do Carballiño.
Problemas con herdanzas ou a falta de atención dos que emigraron cos que quedaron en Galicia explican estoutra cara dramática do retorno. Tamén existen casos nos que os parentes de Galicia traballan e non teñen tempo suficiente para facerse cargo dunha parella de anciáns coa saúde delicada. Na residencia do Carballiño recórdanse moitas historias. Por exemplo, a dunha señora que o pasado ano volveu de Brasil. Durante varios días suplicou aos monitores do centro que quería ver á súa irmá, residente na Mezquita. Ninguén sabía onde vivía. Finalmente, coa axuda municipal, atopárona, pero estaba impedida. Unha veciña era a que a coidaba. Esta mesma señora, nun exercicio de altruísmo, ofreceuse a quedar coas dúas anciás, e a emigrante que veu de Brasil puido compartir coa súa irmá dúas semanas máis.
Tamén se recorda o caso dun galego emigrado a Arxentina que durante días pelexou cos monitores do centro do Carballiño para que o levasen a ver á súa familia a Chantada. Finalmente conseguiuno. Pero ao chegar ao seu pobo foi repudiado polos seus parentes. Volveu o mesmo día á residencia. E pasouse a viaxe de volta chorando.
No centro ourensán poden verse estes días moitos exemplos de emigrantes que non quedarán coas súas familias. José Antonio , que vive en Río de Janeiro, está buscando a uns curmáns de Vigo, pero só ten o nome dos pais deles, que encima xa morreron. «Quero atopalos, a ver se me podo quedar 15 ou 20 días máis», recoñece sen andrómenas.
A casa natal
Máis conmovedora resulta a historia de Selva Castro Barros. Marchouse a Arxentina fai 59 anos. Agora volveu por primeira vez desde que deixou a súa casa de Campo Lameiro (Pontevedra) cando era tan só unha nena. Naquela viaxe tamén ían os seus pais, que faleceron en Arxentina sen cumprir o soño de poder regresar algún día a Galicia. Selva, que viaxou xunto ao seu marido -Lucas Leonel Leiva-, está agora en contacto cun curmán seu para que un día recóllaa no Carballiño e lévea a visitar a súa casa natal. «Sei que non a derrubaron aínda, pero non creo que atope o lavadoiro onde limpabamos a roupa coa miña nai», di entre saloucos. Do mesmo xeito que moitos outros, Selva e Lucas terán que marcharse cando conclúa a súa estancia no Carballiño, porque nin a familia que lles queda pode acollelos nin eles teñen recursos económicos para prolongar a súa estancia.
«Vannos a levar de excursión a Santiago, pero eu quero ir ver a miña casa de Campo Lameiro; estou esperando que o meu curmán me devolva a chamada», insiste emocionada. Na residencia do Carballiño, os emigrantes retornados comparten experiencias, xogan ás cartas e ao dominou, saen a dar paseos e recordan con nostalxia as peripecias dunha vida marcada polo traballo.
Viñeron de Cuba, de Brasil, de Uruguai, de Arxentina... O martes pasado, coma se fose o ritual propio de cada ano, as cámaras fixéronse eco dese instante de emocións no aeroporto de Lavacolla. Pero tras a feliz imaxe do reencontro escóndese outra realidade. A miseria económica empuxounos fai medio século. E nuns días moitos volverán emigrar. Polo desarraigamento e o esquecemento.
Ningún comentario:
Publicar un comentario