Máis de 167 millóns de minas antipersoa seguen agochadas no chan do planeta

04.04.2010 Ao ritmo actual, necesitaríanse 1.100 anos e 30.000 millóns de euros para acabar co armamento terreste máis mortal, que continúa a asaninar cada ano preto de 20.000 persoas no mundo e a mutilar milleiros

E.P. MADRID

Un membro do equipo de artificieiros Halo Trust da ONU, busca minas terrestres en Koshan, Afganistán FOTO: Jalil Rezayee/EFE

As minas terrestres, e en particular as minas antipersoa, seguen matando ou ferindo a entre 15.000 e 20.000 persoas ao ano, na súa maioría civís, e aínda que 153 estados xa ratificaron a Convención sobre a Prohibición do Emprego, Almacenamento, Produción e Transferencia de Minas Antipersoa e sobre a súa Destrución -máis coñecida como "Convención de Ottawa"-, países como Estados Unidos, Finlandia, China, Rusia ou as dúas Coreas séguenas producindo ou utilizando.

Hoxe celébrase a quinta edición do Día Internacional para a Concienciación e a Axuda á Acción contra as Minas, establecido en decembro de 2005 pola Asemblea Xeral de Nacións Unidas co obxectivo de informar do perigo destas armas e avanzar cara á súa erradicación. Segundo informou a propia ONU, a data do 4 de abril foi elixida "intencionadamente ao azar".

Segundo o Fondo de Nacións Unidas para a Infancia (Unicef), as minas terrestres e os restos de explosivos que quedan tras as guerras seguen matando ou ferindo. A inmensa maioría destas vítimas son civís e un 20 por cento menores de idade que sofren os efectos destes artefactos "anos ou ata décadas despois de que acabe un conflito". Nalgúns países, como Afganistán, a maioría das vítimas son menores de 18 anos.

O Día serve ademais para recordar que, ademais das minas, tamén supón un risco os restos de munición e obuses sen estalar que permanecen nas zonas de conflito ata anos despois do fin das hostilidades. Catorce axencias, programas, departamentos e fondos da ONU están implicados na loita contra as minas antipersoa en decenas de países. As accións contra as minas inclúen a procura e destrución destes explosivos, a axuda ás vítimas, o adestramento á poboación sobre como protexerse nunha contorna chea de minas, o fomento da participación dos estados nos tratados internacionais e a destrución das minas que permanezan almacenadas.

Este ano a campaña céntrase nas necesidades dos sobreviventes de incidentes por explosión de minas e programáronse actividades en máis de 60 países. "Estas accións supoñen unha contribución incalculable para cumprir cos Obxectivos de Desenvolvemento do Milenio", afirmou o secretario xeral da ONU, Ban Ki Moon, nun comunicado. Na sede da ONU en Nova York, o subsecretario xeral da ONU para Misións de Paz, Alain Lle Roy, presidirá o luns unha cerimonia que servirá ademais como inauguración para unha mostra de obras artísticas e fotografías. Trátase de "Impact!", unha exposición de artistas cambodianos, algúns deles sobreviventes de explosións de minas, e de destacados fotógrafos como o venzolano Kike Arnal ou o esloveno Arne Hodalic. Ademais, haberá unha actuación da banda da cantante Lucy Woodward.

O documento de referencia para a loita contra estas armas é a Convención de Ottawa, aprobada en 1997, aínda que entrou en vigor en 1999, cando se alcanzou o número mínimo requirido de ratificacións.

O obxectivo do Tratado é "pór fin ao sufrimento e ás mortes causadas polas minas antipersoa, que matan ou mutilan centos de persoas cada semana, no seu maior parte civís inocentes e indefensos, especialmente nenos, obstrúen o desenvolvemento económico e a reconstrución, inhiben a repatriación de refuxiados e de persoas desprazadas internamente, ademais de ocasionar outras severas consecuencias moitos anos logo do seu emprazamento".

En virtude das súas obrigas xerais, cada estado parte da Convención comprométese a non empregar "nunca, e baixo ningunha circunstancia" as minas antipersoa, así como a non desenvolver, producir, adquirir dun modo ou outro, almacenar, conservar ou transferir estas armas e a non estimular ou inducir a calquera a participar nunha actividade prohibida a un estado parte. Doutra banda, comprométese "a destruír ou a asegurar a destrución de todas as minas antipersoa".

Na actualidade, con data de febreiro de 2007, 156 países asinaron a Convención, 154 dos cales ratificárona, segundo informou a Campaña Internacional para a Prohibición das Minas Terrestres, que engloba a máis de 1.400 organizacións non gobernamentais que traballan en 90 países de todo o mundo e que en 1996 foi galardoada co Premio Nobel da Paz. España asinou o Tratado o 3 de decembro de 1997 (data en que foi posto á firma en todo o mundo) e ratificouno o 19 de xaneiro de 1999.

A pesar dos avances logrados, ao ritmo actual, farían falta 1.100 anos e 30.000 millóns de euros para erradicar os 167 millóns de minas antipersoa que se atopan repartidas en 78 países do mundo, segundo a ONG. Nalgúns países, como Afganistán, a maioría das vítimas son menores de 18 anos.

A nivel económico, fabricar unha mina só custa 3 euros, pero o proceso de desminado supón un gasto inasumible para os países máis afectados, xa que localizar, desactivar e destruír cada mina custa máis de 750 euros, e a maior parte delas atópanse en países con poucos recursos.

Colombia, Cambodia, Afganistán, Angola, Bosnia e Iraq son os países máis afectados polas minas antipersoa e onde viven os 300.000 sobreviventes destas, a maior parte dos cales sofre algún tipo de mutilación sen ter acceso á asistencia necesaria para superar as secuelas físicas e morais.