O Estatuto vasco cumpre 30 anos

Na última década, as posicións dos partidos foron practicamente as mesmas: os nacionalistas oponse a celebrar un Estatuto que din está «incumprido» e os constitucionalistas considérano vixente.

Julián Negro / Efe- La Voz de Galicia 24/10/2009

O Estatuto de Gernika cumpre mañá trinta anos desde a súa aprobación en referendo, coa mesma división ao redor del que se repetiu nos últimos lustros: celébrano PSE e PP e os nacionalistas dano por amortizado.

De feito, o acto de conmemoración do aniversario que se celebrará mañá en Ajuria Enea será o primeiro que organiza a presidencia do Goberno Vasco desde que o fixese o lendakari José Antonio Ardanza no décimo aniversario, en 1989.

Desde entón, na Presidencia vasca non se volveu a celebrar o aniversario, e ata o lendakari Ibarretxe aproveitou a data, o 25 de outubro, para presentar os seus plans dun novo Estatuto que superase o vixente e elixiuna para convocar a consulta que finalmente non se celebrou.

Na última década, as posicións dos partidos foron practicamente as mesmas que agora: os nacionalistas oponse a celebrar un Estatuto que din está «incumprido» e os constitucionalistas considérano vixente e o maior acordo entre vascos logrado.

Así, o PNV non asistirá á celebración porque seguen sen chegar máis de trinta competencias das previstas, mentres que outras formacións nacionalistas, como Eusko Alkartasuna ou Aralar, consideran abertamente que o marco estatutario non é válido e avogan por superalo.

Na actualidade, os Gobernos español e vasco recuperaron as negociacións para que cheguen máis transferencias a Euskadi, logo de anos de parón pola tirantez de relacións que supuxo a proposta de novo Estatuto realizada por Ibarretxe.

En decembro do ano pasado traspasouse a investigación e o desenvolvemento, a primeira competencia que chegou desde que nove anos antes traspasásese a autoestrada A-8.

O máis importante que se está negociando é o traspaso das políticas activas de emprego. En principio, chegará a Euskadi o 1 de xaneiro de 2010. Tamén se negocian a transferencia da inspección de traballo e as prestacións educativas e sanitarias nos cárceres.

Ademais de traballar para completar o Estatuto, o programa electoral dos socialistas, agora no Goberno Vasco, incluía unha aposta pola súa reforma, pero polo momento non se anunciaron pasos para pola en marcha.

Seguirá vixente así o Estatuto vasco, que se aprobou tras moitas horas de discusións. O presidente do Goberno, Adolfo Suárez, e o entón presidente do Consello Xeral Vasco e logo lehendakari, Carlos Garaikoetxea, foron os encargados de darlle o impulso final, que concluíu cun apertón de mans na Moncloa na madrugada do 17 de xullo de 1979.

O 25 de outubro dese ano os vascos votaron no referendo a favor do seu novo Estatuto. Houbo 831.839 síes, un 53,1%, 47.529 nons, un 3,03%, e unha abstención do 41,1%.