A influencia das estampas eróticas xaponesas en Picasso, ao descuberto

A mostra estará aberta ao público ata o 14 de febreiro en Barcelona.

Efe- La Voz de Galicia 4/11/2009

A influencia que tiveron as estampas eróticas xaponesas do século XIX na obra de temática sexual de Picasso queda patente na exposición que acolle desde hoxe o Museo Picasso de Barcelona.

A mostra, que estará aberta ao público ata o 14 de febreiro próximo, permite ademais contemplar por primeira vez unha selección das estampas eróticas xaponesas que formaban parte da colección privada do pintor malagueño, que na actualidade atópanse en mans dos seus herdeiros.

Estas estampas, subliñou unha das comisarias da mostra, Malén Gual, presentan paralelismos con debuxos e gravados de temática erótica realizados por Picasso.

Segundo Gual, no itinerario expositivo establécese un diálogo, tanto no que se refire a «as solucións compositivas similares» como en «o tratamento formal» dado para «describir o espido feminino e explorar o desexo masculino e o acto amoroso».

O director do Picasso, Pepe Serra, destacou que «esta exposición supón unha achega inédita por parte do museo ao coñecemento da obra, os intereses e as fontes de referencia do artista, e abre novas vías de investigación para dotar á obra picassiana de contextos que permitan unha nova e mellor interpretación».

A mostra está formada por máis dun centenar de pezas, das cales destacan, como núcleo central, as dezanove estampas xaponesas dos séculos XVII, XVIII e XIX que formaban parte da colección de Picasso.

Aínda que toda a obra do artista está imbuída de erotismo e sensualidade, os especialistas consideran que en dous períodos, os seus inicios (1900-1908) e o final (1964-1972), Picasso dedicouse dun xeito máis intenso a esa temática.

Se no primeiro período realiza apuntamentos e debuxos que son máis próximos ás estampas xaponesas que á iconografía occidental, no final da súa vida os gravados presentan unha variedade de encadres, perspectivas e técnicas de representación que, como sucede nas obras dos mestres xaponeses, confiren tal forza ás imaxes representadas que converten ao espectador nun mirón.

A tese que expón a exposición do Picasso arroxa luz sobre as orixes dos gravados eróticos do pintor malagueño, pois «ata agora pensábase que a arte xaponés lle influíu de xeito indirecto a través da influencia recibida por pintores como Manet, Monet, Van Gogh, Toulouse-Lautrec ou Gauguin».

De feito, cando Picasso chega a Barcelona, con 14 anos, o japonismo xa se había arraigado, e, no ambiente en que despois se moveu na cidade, o japonismo manifestouse sobre todo no café-restaurante Quatre Gats, frecuentado por artistas claramente atraídos polas estampas xaponesas como Rusiñol ou Nonell.

Na exposición exhíbese por primeira vez o debuxo erótico «Muller e polbo», realizado en Barcelona en 1903, que segue a iconografía erótica que partía da obra de Katsushika Hokusai «Mergulladora e polbo», na que o cetáceo facía un «cuniilingus» a unha muller mentres a posuía coas súas tentáculos.

Ademais pódese ver un proxecto de cartel encargado a Picasso pola actriz Sadayakko para as actuacións que tiña previstas en 1901 no Théâtre de l'Athénée de París .

Picasso, recorda a comisaria, non se desprendeu nunca da súa colección de estampas xaponesas e, xunto coas obras doutros artistas, acompañáronlle sempre nos seus múltiples cambios de residencia, polo que «non é estraño que nalgún momento convertésense en fonte de inspiración».