A xira galega do cantautor portugués en maio de 1972 levouno a actuar o día
8 en Ourense, o día 9 en Lugo e o día 10 en Compostela. As tres cidades lembran
o paso da liberdade feita música na voz da revolución. Arturo Reguera acompañouno
neses concertos e aqui partillamos a súa crónica.
Arturo Reguera
 |
| Zeca e Benedicto |
O 8 de maio de
1972, ás 12 da mañá, estabamos Benedicto, Maite e eu agardando puntualmente na
Librería Tanco de Ourense, aquela librería que a hospitalidade cultural e
política do seu dono Carlos Vázquez convertía en casa de acollida para todas as
boas causas.
Eu estaba nunha
impaciente espera, pois Benedicto e Maite xa estiveran na súa casa en Setúbal,
pero eu non os coñecía persoalmente. Coñecía, e de non moito tempo, a súa
música, que me entusiasmara, e pensar que o home capaz de cantar aquelas cousas
ia logo aparecer en persoa, parecíame un soño, que de pronto se materializou ao
apareceren as persoas que esperábamos, José Afonso e Zélia.
Dicía Vinicius de
Moraes que “a gente não faz amigos, reconhece-os”, e iso foi o que aconteceu,
pois aquel dia recoñecín un grande par de amigos.
Logo de comer, ós músicos
urxíalles ensaiar, pois Benedicto ia acompañar o Zeca á guitarra, e nunca tiñan
tocado xuntos. Pediron hospitalidade ó escultor Acisclo Manzano e, na súa casa,
puideron comezar unha colaboración musical que ia durar anos.
O concerto foi no
Ateneo de Ourense, e entre o público que enchía a sala, estaban o escritor
Eduardo Blanco Amor, os artistas Acisclo, xa citado, e Xaime Quessada, e o
médico Manuel Peña Rey, entre outros. O concerto correu moi ben, e ó fin todos
aqueles amigos manifestáronnos a súa sorpresa por escoitar a aquele cantor tan
bo e, para eles, tan descoñecido. Para máis detalles, pódese consultar o libro
de memorias de Benedicto “Sonata de amigos” (Xerais, Vigo, 2008), tendo en
conta que o Bene comete a pequena imprecisión de situar no día 9 o que
realmente sucedeu o 8, e de aí salta para o 10 en Santiago, coméndose o concerto
de Lugo.
Ó dia seguinte, 9
de maio, por tanto, estábamos en Lugo para celebrar o segundo concerto da xira,
esta vez no Círculo das Artes, no salón grande, que non estaba nin medio cheo
porque a publicidade fora moi mala. O noso querido amigo Luís Macía “Papís”,
fora o encargado de facer a xestión no diario local El Progreso para que
publicaran unha nota de anuncio para o acto, método gratuíto e normalmente
suficiente para un acto cultural, pois na altura celebrábase tan pouca cousa
que cando había algo asistía toda a xente que tiña un mínimo de interese por
estas cousas. Pero aquel día El Progreso só publicou unha nota mínima e
escondida, na que anunciaba un recital de música galaico-portuguesa, co que
moita xente debeu de pensar que se trataba de música medieval. O resultado foi
que a diferenza de Ourense, onde había unha sala mediana chea, en Lugo había un
salón grande medio baldeiro. Con todo o concerto correu ben, a xente, como non
podía ser de outra forma, tamén quedou encantada. Como curiosidade direi que
foi a única vez que lle escoitei cantar en público a canción Menino d’oiro.
Entre os asistentes estaba Xesús Alonso Montero, con quen logo iríamos cear, e
que tamén aquí comezou unha fonda amizade co Zeca.
E por fin o dia 10 estamos en Santiago, no Burgo das
Nacións, daquela sede da Facultade de Económicas. Remito tamén agora para o
libro do Benedicto, que fai unha detallada descrición do multitudinario
recital, no que, como é sabido, por primeira vez o Zeca cantou “Grândola vila
morena” en público. Só quero engadir dúas cousas: unha é que ó día seguinte
viaxei co Zeca e a Zélia no seu coche para Portugal, e fun testemuña do
entusiasmo con que o Zeca contaba o concerto de Santiago ós seus amigos de
Lisboa e Setúbal. Nunca tiña vivido unha experiencia semellante. A outra é que
no verán de 1973, estando eu de visita, acompañeinos a Melides, unha pequena
vila costeira onde pretendían alugar unha casa para as vacacións, e por
casualidade cadrou de pararmos a comer en Grândola. Mentres o resto da xente
facía tertulia co café, o Zeca acenoume para irmos pasear, e fomos ver a sede
da Sociedade Musical Fraternidade Operária Grandolense, naquela altura pechada
pola PIDE (policía política), o lugar onde coñecera a xente que lle inspirou a
canción (em cada esquina um amigo, em cada rosto igualdade...), e comprendín
por qué unha canción que nunca cantara en público sen embargo foina cantar a
Santiago: porque volveu a encontrar aquel ambiente de solidariedade e
fraternidade que o inspiraran en Grândola, e que contribuíu de xeito decisivo
para a profunda relación que axiña o ligou a Galicia e aos galegos.
Aproveito a ocasión para aclarar unha lenda urbana que
teño escoitado, referente ó disco Venham mais cinco, que comeza co dístico:
A
garrafa vazia
de Manuel Maria
Segundo este bulo é unha referencia a unha
botella de augardente que lle regalara ó Zeca e ao equipo de músicos, de viaxe
para gravar o disco, Manuel María Fernández Teixeiro, o poeta da Terra Chá.
Pois ben, podo afirmar que en outubro de 1973, data de gravación do disco, e
pouco máis dun ano despois de comezar a súa fecunda relación con Galicia, o
Zeca e o Manuel María non se coñecían, e ignoro si se coñeceron máis tarde,
pero ata o 25 de abril (de 1974), tiven o pracer e o privilexio de acompañar ó
Zeca as tres veces que nese período visitou Galicia (esta de 1972, marzo do 73
e poucos días antes do 25 de abril), falamos horas e horas en longos paseos por
Santiago, e nunca mencionou a Manuel María. Por outra parte, o avión de Lisboa
a París, onde se gravou o disco, non facía escala en Monforte de Lemos...
Para
o Zeca “Manuel María”, de ser unha referencia a unha persoa concreta, sería ao
gran poeta setubalense do século XVIII Manuel María Barbosa du Bocage. Lembro
que no meu primeiro viaxe a aquelas terras, non ben chegamos a Setúbal, en
canto subimos a equipaxe, levoume a coñecer a casa do poeta sadino, por quen
sentía unha grande admiración.
Ningún comentario:
Publicar un comentario